Het is gebeurd, en daarom kan het weer gebeuren.

Het Holocaust-Mahnmal  (Denkmal für die ermordeten Juden Europas) is een monument ter herdenking van de Jodenvervolgingt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het bestaat uit 2711 betonblokken variërend in hoogte van 20 cm tot 4,5 meter met een tussenruimte van 95 cm.

Motto van het monument is een tekst van de Italiaanse schrijver Primo Levi, zelf overlevende van het vernietigingskamp Auschwitz: 'Het is gebeurd, en daarom kan het weer gebeuren. Dat is de kern van wat wij te zeggen hebben.'

Berlijn heeft veel “errinerungsorten”, gedenkplekken waar de recente geschiedenis in woord en beeld prachtig weergegeven wordt. Schoolklassen en hoogbejaarden, inwoners van Berlijn en toeristen worden goed geïnformeerd over het leed dat mensen elkaar aangedaan hebben voor en na de oorlog.

Het benadrukt de waarde van vrije informatie en goed geïnformeerde mensen.

Goed om dit tijdens deze studiereis naar Berlijn waar wij zijn voor horizonverbreding, uitwisseling van ervaringen, inspiratie en kennisoverdracht zo aan de lijve te ervaren.